14 nov België, slechte leerling van Europa
België bevindt zich in een zorgwekkende budgettaire situatie met betrekking tot zijn begrotingstekort, zijn overheidsschuld en zijn overheidsbeslag. Hier een overzicht:
Begrotingstekort: België heeft de afgelopen jaren een zwaar structureel tekort op zijn begroting opgebouwd. In 2023 was het begrotingstekort een gevolg van verhoogde overheidsuitgaven, deels als reactie op crisissen en door het beleid gericht op sociale zekerheid en gezondheidszorg. Dit heeft geleid tot een blijvend groot structureel tekort, wat wijst op een zorgelijke financiële situatie vergeleken met het EU-gemiddelde.
Overheidsschuld: De Belgische overheidsschuld is historisch hoog. In 2023 was deze naar verwachting ongeveer 106% van het bruto binnenlands product, wat België een van de hoogste schuldniveaus binnen de EU geeft, alleen Italië en Griekenland doen het slechter. Dit percentage ligt fors boven de EU-doelstelling van 60% van het bbp. De huidige schuld bedraagt circa 643 miljard euro. Prognoses suggereren dat – als er niets aan gedaan wordt — deze schuld de komende jaren verder zal stijgen en tegen 2029 mogelijk 119% van het BBP kan bedragen, wat een toename van de schuld tot ongeveer 840 miljard euro impliceert! Dit zou op een jaarlijkse stijging van de schuld met gemiddeld 39,5 miljard euro betekenen.
Overheidsbeslag: Het overheidsbeslag, dat verwijst naar het aandeel van de overheid in de economie, is hoog gebleven door aanhoudende uitgaven, vooral op het gebied van sociale bescherming en gezondheidszorg. Dit maakt het voor België zeer moeilijk om terug te keren naar het pre-crisisuitgavenniveau dat in de rest van Europa wordt nagestreefd.
Europese eisen: De EU stelt dat landen streven naar een overheidsschuld van maximaal 60% van het bbp en een begrotingstekort van maximaal 3%. België voldoet absoluut niet aan deze normen en blijft ver boven deze grenzen, wat zorgen baart over de houdbaarheid van zijn financiën op lange termijn. Momenteel heeft België bij Moody’s een Aa3 rating, met negatieve vooruitzichten. De huidige situatie kan de schuldendynamiek verder onder druk zetten, aangezien de Belgische overheidsschuld een risicovol pad volgt en de rentelasten toenemen, wat een groter beslag op toekomstige begrotingen kan leggen. De combinatie van een hoog structureel tekort en stijgende schuld vereist volgens Europese en internationale experts dringende hervormingen om de financiële stabiliteit te verbeteren.
Terugverdieneffecten
De zogenaamde “supernota” van Bart De Wever De nota probeert aan te sluiten bij de EU-regels die voorschrijven dat de overheidsschuld niet meer dan 60% van het BBP mag bedragen en het begrotingstekort onder 3% moet blijven. In de supernota zijn verschillende maatregelen opgenomen die aanzienlijke besparingen beogen, met nadruk op zogenaamde terugverdieneffecten. De voorgestelde besparingen zijn onderdeel van een bredere strategie die een totaalbedrag van maar liefst 14 miljard euro omvat. Daarbij rekent men ook op extra economische groei en inkomsten door structurele hervormingen die mensen aanmoedigen om langer, flexibeler en tegen lagere lonen te werken.
Enkele kernpunten van deze zogenaamde terugverdieneffecten zijn:
1. Verlenging van de arbeidscarrière: Maatregelen omvatten het beperken van vroegtijdig pensioen en het uitbreiden van werkvormen zoals flexijobs.
2. Lager loon en arbeidsflexibiliteit: Het blokkeren van loonstijgingen en het verschuiven van nachturenpremies naar later op de avond moeten bijdragen aan verhoogde arbeidsdeelname en economische output.
3. Sociale besparingen: De nota voorziet ook besparingen in sociale voorzieningen zoals pensioenen en uitkeringen, die ertoe leiden dat mensen gestimuleerd worden om langer actief te blijven in de arbeidsmarkt.
Het idee achter deze kernpunten is dat een dergelijke verschuiving in arbeidsbeleid en bezuinigingen de overheidsinkomsten op lange termijn doet toenemen. Een dergelijke aanpak kan echter ook negatieve economische effecten hebben door verminderde koopkracht en lagere investeringen. Zijn extra economische groei en inkomsten wel mogelijk zijn in een omgeving van economische stagnatie die buurlanden zoals Duitsland en andere Europa economieën bedreigen, waarbij bovendien de koopkracht vermindert? Is het mogelijk om via deze aanpak maar liefst 14 miljard euro terug te verdienen? De toekomst zal het uitwijzen.
Het is verder duidelijk dat kernpunten van de supernota tegen het zere been van de linkse partijen en vakbonden zijn die hierin een afbraak van de (peperdure) sociale welvaartstaat zien. Na maanden van onderhandelingen hebben we te maken met een gedoodverfde Arizona coalitie die — met het Europese mes op de keel — hoe dan ook aanzienlijke besparingen zal moeten realiseren.
Disclaimer: bovenstaande informatie is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een ander beleggingsproduct te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie noch het verlenen van een beleggingsdienst in de zin van de wet van 2 augustus 2002 of het verlenen van een onderzoeksdienst in de zin van het MiFID KB van 19 december 2017. Hoewel de inhoud van deze website met de meeste zorg is samengesteld en is gebaseerd op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De door ons verstrekte informatie kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Het gebruik van de informatie op deze website is op eigen risico. Het is niet toegestaan deze website te vermenigvuldigen, reproduceren, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van Capital Plan Invest B.V. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Deze informatie is niet bestemd voor US Persons als gedefinieerd in Rule 902 van Regulation S van de United States Securities Act of 1933, en mag niet gebruikt worden voor het werven van investeringen of inschrijven op effecten in landen waar dit niet is toegestaan door de lokale toezichthouder of wet- en regelgeving. Op deze disclaimer is Belgisch recht van toepassing.
Disclaimer: bovenstaande informatie is geen aanbod noch een uitnodiging om effecten of een ander beleggingsproduct te kopen of verkopen of om deel te nemen in een handelsstrategie noch het verlenen van een beleggingsdienst in de zin van de wet van 2 augustus 2002 of het verlenen van een onderzoeksdienst in de zin van het MiFID KB van 19 december 2017. Hoewel de inhoud van deze website met de meeste zorg is samengesteld en is gebaseerd op betrouwbare informatiebronnen, wordt er geen enkele uitdrukkelijke of impliciete garantie of verklaring gegeven omtrent de juistheid of volledigheid van de informatie. De door ons verstrekte informatie kan zonder voorafgaande kennisgeving worden gewijzigd. Het gebruik van de informatie op deze website is op eigen risico. Het is niet toegestaan deze website te vermenigvuldigen, reproduceren, distribueren, verspreiden of tegen vergoeding beschikbaar te stellen aan derden, zonder de voorafgaande uitdrukkelijke, schriftelijke, toestemming van Capital Plan Invest B.V. De waarde van uw belegging kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Deze informatie is niet bestemd voor US Persons als gedefinieerd in Rule 902 van Regulation S van de United States Securities Act of 1933, en mag niet gebruikt worden voor het werven van investeringen of inschrijven op effecten in landen waar dit niet is toegestaan door de lokale toezichthouder of wet- en regelgeving. Op deze disclaimer is Belgisch recht van toepassing.